Sau màn ra mắt đầy chật vật của STALKER 2, khiến tựa game nhận về nhiều đánh giá trái chiều, tưởng chừng GSC Game World sẽ có cơ hội “chuộc lỗi” với game thủ bằng phiên bản nâng cấp của bộ ba STALKER gốc trên PC. Tuy nhiên, có vẻ như phần lớn thiện chí đó đã tan thành mây khói, chẳng khác nào số phận của Lò phản ứng số 4 nhà máy Chernobyl, sau khi phiên bản STALKER Enhanced Edition trilogy ra mắt trên Steam.
Mặc dù được quảng cáo rầm rộ là một “cuộc hành trình nâng cấp, cải tiến đáng chơi dành cho thế hệ game thủ mới”, những cựu binh STALKER lại thấy nó chỉ phù hợp làm “mồi nhử đột biến”. Các diễn đàn và trang cộng đồng game thủ gần như đồng lòng phản đối phiên bản Enhanced mới này.
Vậy điều gì đã đi sai hướng cho GSC Game World, khi mà phiên bản “Legends of the Zone” (về cơ bản là cùng bộ ba game gốc được port) đã gặt hái thành công đáng kể trên các hệ máy console, bao gồm cả Nintendo Switch?
Từ Bản Gốc “Lởm Khởm” Đến Cộng Đồng Mod Thủ Trung Thành
Bộ ba game STALKER gốc ra mắt từ năm 2007 đến 2010. Ngay cả người hâm mộ hoài cổ nhất cũng sẵn sàng thừa nhận rằng các game này – đặc biệt là phiên bản đầu tiên – khá “lởm khởm” (janky mess). Chúng có vô số quyết định thiết kế khó hiểu và đôi khi mắc lỗi, nhưng chính những điều đó lại trở thành nét duyên độc đáo, khó quên của thương hiệu. Điều này cũng mở đường cho những tựa game Đông Âu mang tính “hành xác” khác như Escape From Tarkov, nhưng đó lại là một câu chuyện khác.
Sau khi studio đứng sau STALKER phá sản vào năm 2011, số phận trò chơi được trao vào tay người hâm mộ. Cộng đồng mod phát triển mạnh mẽ, với các nhóm từ Ukraine và Nga gánh vác phần việc nặng nhọc, giữ cho thương hiệu sống sót cho đến khi STALKER 2 cuối cùng được công bố.
GSC Game World biết rằng họ khó lòng làm hài lòng tất cả mọi người sau hơn một thập kỷ cộng đồng tự phát triển mod, nhưng khi phiên bản STALKER Enhanced Editions ra mắt, những “stalker” trên toàn thế giới đã sốc nặng khi nhận ra nó còn tệ hơn cả phiên bản gốc.
Ảnh chụp màn hình nhân vật trong STALKER Shadow of Chernobyl Enhanced Edition cho thấy chất lượng đồ họa mờ nhòe sau khi nâng cấp AI.
Những Vấn Đề “Chí Mạng” Của Bản Enhanced Edition
Vấn đề cấp bách nhất của game là đồ họa trông tệ hơn đáng kể, với nhân vật người chơi dường như bị đục thủy tinh thể phóng xạ.
Giống như nhiều bản remaster lười biếng, GSC đã lạm dụng việc nâng cấp (upscaling) bằng AI lên tất cả các tài nguyên game. Điều này khiến trò chơi vốn sắc nét giờ trở nên nhòe nhoẹt. Vấn đề này đặc biệt rõ ràng trên các vật thể tĩnh, nơi các đường kẻ sọc (scan lines) mang tính biểu tượng giờ trông như tranh màu nước sau khi bị công cụ upscaling nhận diện sai.
Ngoài khía cạnh kỹ thuật, các nhà phát triển cũng đưa ra một số lựa chọn về phong cách khiến người chơi bối rối. Phiên bản Enhanced Edition của bộ ba STALKER gốc đã cố gắng loại bỏ các biểu tượng liên quan đến Liên Xô, bao gồm cả biển báo mang tính biểu tượng ở lối vào nhà máy điện hạt nhân Chernobyl.
Phiên bản Enhanced cũng bỏ đi phần lồng tiếng Nga, vốn là lựa chọn phổ biến nhất trong game và khá phổ biến trong giao tiếp hàng ngày ở khu vực Kyiv vào thời điểm game gốc ra mắt. Nhiều biển báo và poster thời Liên Xô bằng tiếng Nga cũng bị loại bỏ hoàn toàn mà không được thay thế bằng các phiên bản tiếng Ukraine như đã làm trong STALKER 2, khiến môi trường game trở nên trống trải.
Mặc dù là một trong những phe đối địch chính và phản ánh chính xác sự tham nhũng, thiếu năng lực trong lực lượng quân đội thời điểm thập niên 2010, quân đội Ukraine đã bị loại bỏ hoàn toàn khỏi game, thay thế bằng một lực lượng chung chung không có đối trọng thực tế.
Nhìn chung, phiên bản Enhanced Edition của bộ ba STALKER gốc là một bước thụt lùi đáng kể so với bản game gốc. Chúng biến một thương hiệu đầy rẫy những lời chỉ trích sâu sắc về sự thất bại của các thể chế thời chính phủ Liên Xô và những ngày đầu của quân đội Ukraine, thành một câu chuyện diễn ra trong chân không.
Làm như vậy là một sự xúc phạm đối với công sức khổng lồ đã được bỏ ra để cải cách cả chính phủ và quân đội kể từ khi Ukraine độc lập. Việc GSC đổ lỗi cho các đánh giá tiêu cực là do “review-bombing” từ Nga thay vì sự bất mãn của người chơi đã khiến hình ảnh của GSC trở nên tệ hại trong mắt cộng đồng.
Ảnh minh họa bảng xếp hạng các tựa game trong series STALKER.
Đánh Giá Chung Về STALKER Enhanced Edition PC
STALKER Enhanced Edition trên PC, trái ngược với tên gọi “nâng cấp” của nó, lại là một ví dụ điển hình về việc “cải lùi”. Từ chất lượng hình ảnh bị suy giảm nghiêm trọng do lạm dụng AI upscaling, cho đến việc loại bỏ những yếu tố lịch sử, văn hóa và chính trị từng là linh hồn của trò chơi, phiên bản này đã làm mất đi cái chất độc đáo mà cộng đồng người hâm mộ STALKER đã yêu thích suốt hơn một thập kỷ.
Nỗ lực làm “sạch” bối cảnh game bằng cách xóa bỏ các biểu tượng Liên Xô và điều chỉnh yếu tố quân đội Ukraine, dù với mục đích gì, đã vô tình biến một thế giới giả tưởng phức tạp và có chiều sâu thành một phiên bản nhạt nhòa, thiếu tính chân thực. Việc GSC Game World có vẻ như né tránh trách nhiệm và đổ lỗi cho game thủ càng làm gia tăng sự thất vọng.
Tổng hợp các cảnh quay và yếu tố biểu tượng từ thế giới STALKER, bao gồm The Zone và các dị vật.
Với những vấn đề hiện tại, STALKER Enhanced Edition trên PC khó lòng có thể làm hài lòng các fan cũ, những người đã quá quen thuộc với phiên bản gốc (thậm chí là có mod). Đối với game thủ mới, có lẽ phiên bản console Legends of the Zone sẽ là lựa chọn tốt hơn, hoặc đơn giản là tìm đến các bản gốc trên PC và trải nghiệm cùng vô vàn bản mod chất lượng do cộng đồng tạo ra. Đây thực sự là một bài học đắt giá cho các nhà phát triển khi cố gắng “hiện đại hóa” một tựa game kinh điển mà không hiểu rõ giá trị cốt lõi của nó.
Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn về phiên bản “nâng cấp” đầy tranh cãi này của STALKER ở phần bình luận bên dưới!
