Chơi game trên PC là một trải nghiệm tuyệt vời, thực sự đấy. Bạn được tiếp cận vô vàn trò chơi từ đủ mọi nền tảng, có vô số cửa hàng để mua game, và không giới hạn tùy biến cả trong game lẫn trải nghiệm chơi. Đối với những ai khao khát sự tự do tối đa, đây đích thực là một thiên đường. Tuy nhiên, tự do ấy cũng đi kèm với vô vàn trách nhiệm và không ít phiền toái. PC gaming không dành cho những người yếu tim. Khi mọi thứ vận hành trơn tru, bạn sẽ cảm thấy mình bất khả chiến bại, thỏa sức chiến những tựa game mới nhất ở thiết lập tối đa cùng hàng tá mod độc đáo. Nhưng khi mọi chuyện không như ý, bạn sẽ chỉ ước mình đã tậu một chiếc console cho rồi.
1. Lắp Ráp PC – Mảnh Ghép Xếp Hình Hay “Mìn Hẹn Giờ”?
Việc lắp ráp một chiếc PC đôi khi giống như chơi xếp hình Lego vậy. Bạn có tất cả các mảnh ghép, bạn biết chúng khớp với nhau và thành phẩm sẽ trông như thế nào, vấn đề chỉ là cần thời gian để hoàn thành. Thế nhưng, khác với Lego, nhiều linh kiện PC lại cực kỳ mong manh và có thể không hoạt động được nếu không được đặt đúng vị trí, đúng cách.
Hình ảnh một chiếc PC gaming đặt trên bàn làm việc cạnh màn hình, tượng trưng cho quá trình tự lắp ráp và ghép nối các linh kiện máy tính đầy thử thách của game thủ PC.
Liệu chiếc PC của tôi có đủ chỗ cho một chiếc card đồ họa khủng này không? Các thanh RAM nên được cắm xen kẽ hay liền kề nhau? Quạt tản nhiệt nên hướng vào hay hướng ra? Tất cả đều là những câu hỏi bạn phải tự mình trả lời qua thực tiễn. Bạn có thể tham khảo sách hướng dẫn nhiều nhất có thể, nhưng đôi khi, bạn buộc phải tự mình mày mò để hiểu rõ từng linh kiện hoạt động ra sao và đặt chúng vào đúng chỗ.
2. Ma Trận Driver – Không Chỉ Riêng Card Đồ Họa Đâu!
Không ít lần, tôi khởi động một trò chơi và tự hỏi tại sao nó không hoạt động ổn định. Hôm qua còn chơi ngon lành, vậy có gì thay đổi? Hóa ra là do driver. Dĩ nhiên, tôi sẽ cập nhật chúng nhanh chóng, mọi thứ chắc sẽ ổn thôi. Nhưng ôi, giờ thì tay cầm của tôi lại không kết nối được nữa. Thật đau đầu!
Màn hình hiển thị giao diện cập nhật driver của NVIDIA GeForce Experience, minh họa việc cập nhật trình điều khiển là một rắc rối thường gặp với game thủ PC.
Khi bạn nhớ đến việc cập nhật driver, bạn thường chỉ nghĩ đến driver card đồ họa. Chúng có thể khắc phục hầu hết các vấn đề, nhưng không phải tất cả. Đôi khi, bạn cần tìm driver Bluetooth, driver tay cầm, driver âm thanh, hoặc thậm chí driver chipset có thể đã lỗi thời. Và bạn cần phải biết rõ nơi để tìm các phiên bản driver mới nhất và đáng tin cậy nhất.
3. “Liệu PC Của Tôi Có Chạy Nổi Game Này Không?” – Thông Số Chỉ Là Gợi Ý
Khi phát triển game, mọi thứ thường dễ dàng hơn một chút đối với console. Các nhà phát triển nắm rõ phần cứng mà họ đang làm việc, có sự hỗ trợ từ nhà sản xuất console, và biết rằng các thông số kỹ thuật đó sẽ không thay đổi. Còn với PC, các nhà phát triển làm việc trong một “khung” thông số hơn là các thông số chính xác.
Một cảnh hành động căng thẳng trong tựa game Crysis, biểu tượng của các trò chơi PC yêu cầu cấu hình cao và thách thức khả năng tương thích phần cứng của người chơi.
Ví dụ, tôi có một chiếc RTX 4060 khá khiêm tốn. Tôi thấy một tựa game yêu cầu RTX 2080. Hmm, card của tôi mới hơn nhưng lại có ít VRAM hơn card cũ. Liệu tôi có chơi được không? CPU của tôi mạnh hơn nhiều so với yêu cầu, nhưng liệu nó có giúp bù đắp cho phần yếu hơn của card đồ họa, hay chỉ là công suất thừa bị lãng phí? Phần lớn thời gian, đó chỉ là thử và sai. Đó cũng là lý do tại sao bạn luôn nên thử bản demo trước khi mua game đầy đủ.
4. Hàng Tá Cài Đặt Đồ Họa – Bạn Nắm Được Bao Nhiêu Thuật Ngữ?
Với console, bạn thường có trải nghiệm được “chọn lọc” hơn. Cách game trông và hoạt động, phần lớn, đã được xác định trước cho bạn. Đó là lợi ích của phần cứng cố định, bạn không cần lo lắng về bất kỳ cài đặt nào khác. Phần lớn chúng thậm chí còn không tồn tại. Ambient Occlusion, Antialiasing? Đừng bận tâm làm gì.
Giao diện cài đặt đồ họa chi tiết trong Cyberpunk 2077, thể hiện vô số tùy chỉnh setting mà game thủ PC phải nắm vững để tối ưu trải nghiệm hình ảnh.
Còn bạn chơi trên PC? Bạn có biết DLSS là gì không? Frame Gen? FidelityFX? Sự khác biệt giữa Ray-tracing và Ray Reconstruction? Resolution scaling? Chưa kể còn có các cài đặt đồ họa toàn hệ thống PC tồn tại bên ngoài trò chơi. Đôi khi những cài đặt này kết hợp ăn ý, đôi khi lại không. Tốt nhất là hãy mở sẵn một tab trình duyệt để tra cứu các trang này như một cuốn từ điển.
5. Nỗi Ám Ảnh Hacker Trong Game Multiplayer
Một trong những niềm vui lớn của PC gaming là khả năng tùy chỉnh giao diện và cách chơi game theo ý muốn. Tôi đã sử dụng vô số mod Skyrim và Minecraft để biến những trò chơi đó thành một trải nghiệm hoàn toàn khác biệt. Đây là một sự tự do chỉ có trên PC. Tuy nhiên, điều đó cũng đi kèm với những mặt trái.
Cảnh giao chiến ác liệt giữa các robot trong Titanfall 2, gợi nhắc đến vấn nạn hacker và gian lận trong các tựa game online trên nền tảng PC.
Và đó chính là vấn nạn hacker và cheater. Đây không phải là vấn đề độc quyền của PC, cũng không phải là vấn đề quá lớn ở một số tựa game multiplayer cực kỳ phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, nếu bạn muốn chơi một tựa game hay mà không được giám sát tốt, bạn sẽ phải đối mặt với những sảnh đấu đầy rẫy kẻ gian lận, những người không muốn có một trận đấu công bằng. Và vì PC quá dễ để mod, bạn thực sự không có cách nào để chống lại điều này.
6. Dây Dợ Lằng Nhằng – Ai Mà Ngờ Lại Cần Nhiều Hơn HDMI Và Nguồn?
Tôi nhớ khi mình mua PSVR2 và sốc khi thấy toàn bộ chiếc headset có thể hoạt động chỉ bằng cách cắm duy nhất một sợi cáp vào PS5. Dĩ nhiên, PSVR2 không được hỗ trợ tốt cho lắm, nhưng đó là một thiết bị thực sự ấn tượng. Sau đó, tôi quyết định mua bộ chuyển đổi PSVR2 cho PC để tận dụng nó nhiều hơn, và số lượng cáp tăng lên theo cấp số nhân.
Hình ảnh một chiếc loa máy tính với nhiều dây cáp audio 3.5mm kết nối với PC, minh họa thách thức quản lý dây nhợ lằng nhằng trên bộ máy PC gaming.
Thực tế, trừ khi bạn chỉ dựa vào các dongle Bluetooth, bạn sẽ có dây cáp ở khắp mọi nơi. Mãi đến khi tôi sắm một chiếc bàn có quản lý cáp tích hợp, tôi mới nhận ra có bao nhiêu sợi dây. Chúng sẽ bị rối và sờn nếu bạn không chăm sóc chúng, và điều đó sẽ khiến việc di chuyển hoặc thay thế chúng trong tương lai trở nên rất khó khăn. Vì vậy, làm ơn, hãy dành thời gian để sắp xếp cáp của bạn trước khi nó trở thành một vấn đề lớn.
7. Biên Dịch Shader – Sao Luôn Xảy Ra Khi Tôi Không Có Thời Gian?
Nói một cách đơn giản, shader là tập hợp các chỉ thị cho GPU về cách hiển thị đồ họa phức tạp. Với những trò chơi có đồ họa cực kỳ chi tiết, điều này là cần thiết để GPU của bạn có thể hiển thị trò chơi một cách chính xác khi nó đang chạy. Đây là lý do tại sao bạn không thấy điều này thường xuyên đối với các trò chơi cũ, nhưng về cơ bản, nó là một yêu cầu bắt buộc đối với các trò chơi hiện đại.
Màn hình hiển thị quá trình biên dịch shader trong tựa game Stalker 2 Heart Of Chornobyl, một thao tác tốn thời gian mà game thủ PC thường gặp.
Bởi vì shader là một chỉ thị cho GPU, chúng cần được biên dịch trước vì một trò chơi trên PC không thể đảm bảo GPU của bạn là loại nào. Và đây cũng là lý do tại sao, sau mỗi bản cập nhật driver, bạn cũng cần phải biên dịch lại các shader đó phòng trường hợp GPU của bạn không xử lý chúng theo cùng một cách nữa. Vì console có phần cứng cố định, các shader này thường đã được biên dịch sẵn, giúp bạn không bao giờ phải dành cả buổi tối để chờ shader biên dịch khi khởi động game.
8. DRM Và Những Biến Thể Xâm Phạm Đáng Sợ
Đây không phải là một vấn đề chỉ tồn tại trên PC, mặc dù nó được cảm nhận rõ rệt nhất trên nền tảng này. DRM, hay Quản lý Quyền Kỹ thuật số, là nỗi ám ảnh của phần lớn các tựa game hiện đại. Mục tiêu đã nêu của nó là buộc các trò chơi phải kiểm tra trực tuyến để xác minh bản quyền của bạn, và cũng để chặn một số sửa đổi nhất định đối với trò chơi. Do đó, DRM khá phổ biến trong các trò chơi trực tuyến, mặc dù nó cũng len lỏi vào rất nhiều trò chơi chơi đơn.
Màn hình thông báo lỗi của phần mềm anti-cheat trong DJMAX Respect V, thể hiện sự can thiệp sâu của các công nghệ DRM vào hệ thống PC của game thủ.
Vấn đề trở nên lớn hơn là với các phần mềm chống gian lận cấp độ kernel (kernel-level anti-cheat). Phần mềm này tự cài đặt ở cấp độ sâu nhất của PC, cho phép nó hoạt động tùy ý để vô hiệu hóa các công cụ gian lận. Nhưng vì quyền truy cập không giới hạn này, nó cũng có thể chiếm dụng hệ thống đến mức không cần thiết, khiến các trò chơi chạy tệ hơn nhiều so với bình thường mà không có cách nào dễ dàng để gỡ bỏ hệ thống như vậy.
9. Các Tựa Game PC “Hỏng Từ Trong Trứng Nước”
Mặc dù PC có thể mang lại cho bạn những trải nghiệm đáng kinh ngạc, vượt xa những gì có thể có trên các thế hệ console hiện tại, nhưng việc phát triển game cho PC cũng trở nên khó khăn hơn. Một nhà phát triển không bao giờ có thể đảm bảo thông số kỹ thuật và các tính năng mà bạn có quyền truy cập, điều đó có nghĩa là, nhìn chung, PC luôn có xu hướng kém ổn định hơn một chút.
Các lỗi hình ảnh và glitch hài hước trong Starfield, điển hình cho những vấn đề về lỗi và không tương thích mà game thủ PC thường xuyên phải đối mặt.
Tuy nhiên, điều này không chỉ dừng lại ở các trò chơi hiện đại. Việc bảo vệ một thứ gì đó khỏi lỗi thời là gần như không thể. Đột nhiên, các trò chơi cũ kỹ mà đáng lẽ có thể “cưỡng chế” chạy được lại không hoạt động. Hiện tượng rò rỉ bộ nhớ (memory leaks) xảy ra vì trò chơi không biết cách tương tác với phần cứng tiên tiến hơn, hoặc một tính năng phần cứng mà nó dựa vào không còn tồn tại nữa.
10. Mãi Mãi Không Biết Lỗi Từ Đâu
Không thể phủ nhận, khía cạnh tồi tệ nhất khi chơi game trên PC là không biết vấn đề nằm ở đâu. Nếu toàn bộ PC của bạn bị treo và bạn gặp màn hình xanh chết chóc (blue screen), ít nhất bạn cũng sẽ nhận được một mã lỗi. Nhưng khi trò chơi của bạn bị giật lag, đồ họa nhấp nháy, hoặc đột nhiên trở nên ì ạch, đôi khi không có cách nào để biết được vấn đề thực sự là gì.
Một Sim đang làm việc trên máy tính trong The Sims 4, tượng trưng cho sự bối rối của game thủ PC khi cố gắng chẩn đoán và khắc phục các sự cố không rõ nguyên nhân trong game.
Có thể một driver đã lỗi thời. Hoặc CPU của bạn bị lỗi. Hoặc có thể trò chơi chỉ đơn giản là có một lỗi. Gần đây, tôi gặp một vấn đề trong một trò chơi mà nó chỉ bị crash khi tải vào một số khu vực nhất định, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Không có gì ở phía tôi thay đổi, cũng như trò chơi không cập nhật. Vậy đó là do cập nhật Windows, hay một chi tiết nền nào đó đã thay đổi? Tôi có lẽ sẽ không bao giờ biết được.
PC gaming mang đến một thế giới game rộng lớn với khả năng tùy biến gần như vô hạn, một điều mà các hệ máy console khó lòng sánh kịp. Tuy nhiên, đi kèm với sự tự do ấy là những thách thức không nhỏ, đòi hỏi game thủ phải trang bị kiến thức, sự kiên nhẫn và đôi khi là cả khả năng “chữa cháy” thần tốc. Từ việc lắp ráp, cập nhật driver, tối ưu cài đặt, đến đối mặt với vấn nạn hacker hay những lỗi game không tên, mọi thứ đều là một phần của trải nghiệm PC gaming.
Bạn đã từng gặp phải những rắc rối nào khi chơi game trên PC? Đâu là vấn đề “đau đầu” nhất mà bạn từng trải qua? Hãy chia sẻ kinh nghiệm và bí quyết khắc phục của bạn trong phần bình luận bên dưới để cộng đồng motgame.net cùng học hỏi nhé!
