Game thủ đến với những tựa game yêu thích của mình để thử thách kỹ năng – và đôi khi, điều này bao gồm cả kỹ năng giải quyết vấn đề, với các câu đố (puzzle) là một cơ chế phổ biến trong hầu hết các trò chơi điện tử.
Thông thường, các câu đố trong game được thiết kế để người chơi giải quyết nhằm mục đích tiếp tục cuộc hành trình, nhưng điều đó không có nghĩa là nhà phát triển sẽ khiến nhiệm vụ này trở nên dễ dàng. Trên thực tế, một số câu đố khó đến mức gần như không thể giải được, đặc biệt là khi game không hề ‘cầm tay chỉ việc’.
[ Semi Open World Games Control Hitman Thief Yakuza
](/best-semi-open-world-games/)
Chắc chắn, một vài trong số những câu đố khó nhằn này thực sự rất ‘cool’, nhưng trong nhiều trường hợp, chúng quá khó hiểu đến mức cuối cùng lại gây ra sự ức chế nhiều hơn là bất kỳ cảm giác nào khác.
Việc có người chơi nào đó tự mình giải được những câu đố này mà không cần hướng dẫn thực sự là một điều bí ẩn – nhất là khi một số tựa game này ra đời trước thời kỳ các bài hướng dẫn online phổ biến.
Những câu đố này trở nên quá khó hiểu vì nhiều lý do khác nhau, nhưng cảm giác bực bội thì vẫn luôn như vậy.
10. Myahm Agana Apparatus
The Legend of Zelda: Breath of the Wild
Breath of the Wild Apparatus
Game The Legend of Zelda luôn là những viên ngọc quý, giữ vị trí đặc biệt trong trái tim nhiều game thủ. Vì vậy, khi Breath of the Wild ra mắt (3/3/2017 trên Nintendo Wii U, Switch; thể loại Action, Adventure), nó đã cách mạng hóa hoàn toàn series và cách chơi, trình bày câu chuyện phức tạp theo một định dạng thế giới mở (open world) mới mẻ.
Điều này bao gồm cả cách tiếp cận mới đối với những đền thờ (temple) khét tiếng của thương hiệu, giới thiệu hơn một trăm Shrine trên khắp bản đồ, thử thách sức mạnh chiến đấu và kỹ năng giải đố của người chơi. Tuy nhiên, một trong những câu đố này lại quá phức tạp – đó là Myahm Agana Apparatus.
Ban đầu, nó có vẻ đơn giản: điều khiển một quả bóng qua mê cung bằng cảm biến chuyển động, sau đó ném quả bóng từ mê cung qua một khoảng trống vào đúng vị trí của nó. Tuy nhiên, cơ chế điều khiển bằng cảm biến chuyển động khiến nhiệm vụ này gần như bất khả thi, với quả bóng thường xuyên lao xuống vực hoặc thậm chí nhảy qua hàng rào mê cung.
Thành thật mà nói, nhiều người chơi đã ‘gian lận’ bằng cách xoay tay cầm Switch một cách điên cuồng để mê cung lật ngược hoàn toàn, và chỉ cần lăn quả bóng trên bề mặt phẳng mà không gặp vấn đề gì. Cách làm này phổ biến đến mức trở thành giải pháp chung của hầu hết game thủ.
Nếu người chơi phải phá vỡ quy tắc của puzzle để giải nó, thì rõ ràng đó không phải là một ý tưởng hay cho một câu đố.
9. Goat Puzzle
Broken Sword: Shadow of the Templars
Goat Puzzle Broken Sword Shadow of the Templars
Đã có một vụ án mạng, một vụ án dẫn đến âm mưu sâu xa hơn mà không ai ngờ tới. Tuy nhiên, bất chấp chủ đề u ám, Broken Sword: Shadow of the Templars (ra mắt 14/10/1996 trên PC, PS1, Mobile; thể loại Graphic Adventure, Puzzle, Indie) là một tựa game phiêu lưu point-and-click lấy bối cảnh ở một lâu đài thời trung cổ đổ nát tại Lochmarne, Ireland.
Trong lâu đài này, bạn vào vai George, cố gắng giải quyết vụ án mạng trong khi khám phá những bí mật đen tối của Hiệp sĩ Dòng Đền. Và vì lý do nào đó, bạn phải giải một câu đố liên quan đến một con Dê trước khi có thể ghép nối các mảnh ghép của bí ẩn lại với nhau – thậm chí là trước khi bạn có thể vào lâu đài! Đó là một trải nghiệm ‘rứt tóc’ không giống ai.
Người chơi bắt gặp một con dê bị buộc dây liên tục húc vào nhân vật, ngăn cản họ tiến vào – và họ phải tìm cách vượt qua. Tuy nhiên, không ai có thể ngờ rằng việc… bị con dê húc lại là yêu cầu để giải câu đố này.
Sau khi để con dê húc mình, người chơi phải tương tác ngay lập tức với các thiết bị nông nghiệp để điều chỉnh nhẹ, sao cho khi con dê húc lần nữa, nó sẽ bị vướng dây lại và mắc kẹt, cho phép người chơi vào trong lâu đài.
Điều này đi ngược lại mọi bản năng của người chơi (tránh bị tấn công), và game không hề có bất kỳ gợi ý nào cho thấy đây là điều họ phải làm, khiến game thủ mắc kẹt với con dê ‘ngớ ngẩn’ này hàng giờ liền. Bất kỳ người hợp lý nào cũng sẽ chỉ nghĩ đến việc cắt dây trói con dê mà thôi.
8. ALL of It
Baba Is You
Baba is You Mobile
Khi chúng ta học phương pháp khoa học thời thơ ấu, chúng ta biết rằng nếu kết quả thí nghiệm khác với dự đoán, chúng ta sẽ quay lại nghiên cứu để điều chỉnh hiểu biết của mình. Tuy nhiên, đối với game Baba Is You (ra mắt 13/3/2019 trên PC, Switch; thể loại Puzzle), phương pháp khoa học lại hoạt động hơi khác.
Để người chơi hiểu kết quả của mình, họ quay lại… và thay đổi toàn bộ các quy tắc của màn chơi. Đây là một cách tiếp cận độc đáo đến khó tin đối với việc giải đố, và toàn bộ trò chơi sẽ khiến người chơi phải ‘gãi đầu’ – thậm chí gãi trực tiếp vào não nếu có thể.
[ 
Open World Games with Short Runtimes Marvel
](/best-open-world-games-short-runtimes/)
Theo đúng nghĩa đen, TẤT CẢ (ALL) các câu đố trong Baba Is You đều khó (đúng vậy, chơi chữ ALL là có chủ đích), với những câu đố khiến đầu óc người chơi quay cuồng. Việc bắt Baba làm thủ tục thuế còn dễ dàng hơn, vì sẽ không có quy tắc nào để thao túng nhằm đưa hồ sơ đó cho cơ quan thuế.
Mặc dù vậy, Baba Is You tuyệt đối hấp dẫn – đó là nếu người chơi thực sự có thể giải được một câu đố nào đó để tiến bộ.
7. 3D Maze
Super Mario RPG
3D Maze Super Mario RPG
Không có gì trong thế giới game mang tính biểu tượng như Super Mario Bros – và đó là một sự thật không thể chối cãi. Mario là một gã khổng lồ trong lĩnh vực game, được biết đến với những trò chơi thân thiện với gia đình và trải nghiệm đơn giản, nhẹ nhàng.
Thế rồi Super Mario RPG (ra mắt 17/11/2023 bản Remake trên Nintendo Switch; thể loại RPG) xuất hiện, lần đầu tiên Mario lấn sân sang một thể loại hoàn toàn mới – và đây là lần đầu tiên, người chơi gặp phải một trải nghiệm khó hơn mức cần thiết. Điều này được tìm thấy trong một mê cung dưới nước sâu với camera tĩnh tại khu vực Sunken Ship.
Mê cung 3D nổi tiếng là câu đố khó nhất trong game, một tính từ mà game thủ có lẽ không bao giờ nghĩ sẽ dùng để miêu tả một tựa game của anh chàng thợ sửa ống nước này. Mặc dù game chủ yếu là ba chiều, nhưng hoàn toàn không có cách nào để di chuyển camera trong mê cung này, khiến người chơi lạc lối vô tận hàng giờ liền.
Câu đố này đã được giữ nguyên y hệt trong phiên bản làm lại (Remake), không có bất kỳ sự khác biệt nào về cách giải. Tuy nhiên, không như phiên bản gốc, giờ đây người chơi có thể dễ dàng tìm kiếm hướng dẫn trên mạng nếu bị mắc kẹt.
6. Braille Puzzle
Pokemon Ruby
Braille Pokemon Ruby
Bạn đã bao giờ muốn học cách đọc chữ Braille chưa? Nếu chơi Pokémon Ruby (ra mắt 19/3/2003 trên Game Boy Advance; thể loại RPG), bạn sẽ phải học để có thể tiếp tục.
Thực ra, game gốc đi kèm với một cuốn sổ tay bao gồm bảng chữ Braille được mô tả chi tiết – nhưng hãy thành thật mà nói: game thủ ít khi giữ lại cuốn sổ tay này. Một game thủ khác trên Reddit đã thực hiện một cuộc khảo sát nhỏ về việc có bao nhiêu người giữ lại cuốn sổ tay – rõ ràng là hầu hết đều không, và khi gặp phải câu đố Braille, họ hoàn toàn bối rối.
Khi game này mới ra mắt, game thủ không thể dễ dàng tra cứu chữ Braille trên Internet, và cơ hội tốt nhất của họ là tìm một cuốn sách trong thư viện hoặc hỏi một người bạn đã tìm ra cách giải. Đó là một câu đố tương đối khó, lẽ ra có thể dễ dàng hơn nếu người chơi tỉ mỉ với mọi khía cạnh của game.
Tuy nhiên, đồng thời, game cũng không đưa ra bất kỳ gợi ý nào về việc cần sử dụng sổ tay cho một câu đố, vì vậy nó trở thành một cú sốc đột ngột đối với những người chơi không biết cách đọc hoặc hiểu chữ Braille.
5. Water Sample
Resident Evil 3
Water Sample Resident Evil 3
Khoa học không phải là sở thích của tất cả mọi người khi còn đi học, và đối với nhiều người, nó đã quay trở lại đầy ‘cắn rứt’ trong Resident Evil 3 (ra mắt 10/11/1999 trên nhiều nền tảng; thể loại Survival Horror). Trong tựa game kinh dị tương đối ngắn này, bạn vào vai Jill Valentine, cố gắng thoát khỏi Raccoon City khi thành phố bị lũ zombie tràn ngập, trong lúc chạy trốn khỏi một Vũ khí Sinh học (Bio-Organic Weapon) được gọi là Nemesis.
Tại một thời điểm, bạn phải kiểm tra một mẫu nước để mở khóa một cánh cửa và tiến đến cuối game – tuy nhiên, nó lại trở thành một trong những câu đố khó nhất trong toàn bộ series Resident Evil.
[ 
Best Survival Horror Games for Beginners Dead Space Remake Left 4 Dead 2 Resident Evil
](/best-survival-horror-games-for-beginners/)
Cá nhân người viết không gặp quá nhiều khó khăn khi giải câu đố này lúc còn nhỏ – nhưng cũng phải nói thêm là đã vượt qua nó bằng cách thử đi thử lại một cách ‘trâu bò’.
Bạn phải căn chỉnh màu sắc và mức độ để khớp với mẫu nước, nhưng nếu bạn chuyển đổi qua tất cả các lựa chọn đủ nhiều, câu trả lời sẽ… tự động xuất hiện.
May mắn thay, câu đố này đã không được đưa vào phiên bản Resident Evil 3 Remake, vì nó thực sự quá phức tạp một cách không cần thiết.
4. Niobe Labs
Destiny 2
Niobe Labs Destiny 2
Chúng ta đều từng nghe về những trận đấu boss quá khó đến mức nhà phát triển phải ‘nerf’ (giảm sức mạnh) chúng trong các bản vá lỗi hoặc cập nhật sau này – tuy nhiên, chúng ta ít nghe về điều đó khi nói đến các câu đố. Trừ khi bạn là người chơi Destiny, thì bạn sẽ biết rất rõ rằng điều đó là có thể xảy ra.
Niobe Labs trong Destiny 2 (ra mắt 28/8/2017 trên nhiều nền tảng; thể loại FPS) nổi tiếng là quá khó đến mức nhà phát triển Bungie đã phải đưa ra lời xin lỗi và một tối hậu thư: hoặc game thủ tự giải mã, hoặc họ sẽ cung cấp đáp án.
Người chơi đã tích cực cùng nhau tìm cách giải Niobe Labs để tiến bộ, thể hiện tinh thần cộng đồng Destiny một cách tốt nhất. Tuy nhiên, việc câu đố khó đến mức độ đó ngay từ đầu đã cho thấy nó ‘điên rồ’ như thế nào.
Người chơi phải giải mã các thông điệp khó hiểu để mở khóa Bergusia Forge. Cuối cùng, câu đố đã được giải sau 80 giờ, sau khi nhiều streamer thức trắng đêm và thực hiện các nỗ lực ‘điên rồ’ khác chỉ để tìm kiếm một gợi ý. Điều này đã để lại vị ‘chua chát’ trong miệng nhiều người chơi, bất chấp thành tựu to lớn của họ.
Ngay cả khi hỏi một người bạn về vấn đề này (vì đây không phải là game tôi thường chơi), tất cả những gì anh ấy trả lời là một meme minh họa về những cơn ‘Flashback thời chiến tranh Việt Nam’, điều đó đủ nói lên mức độ khó khăn của Niobe Labs.
3. Shakespeare’s Stanzas
Silent Hill 3
Shakespeare
Khi nhắc đến các câu đố khó, người ta thường nghĩ ngay đến những câu đố trong series Silent Hill (thể loại Survival Horror), và luôn có sự liên hệ giữa hai câu đố cụ thể.
Đó là Piano Puzzle tại Midwich Elementary School trong Silent Hill 1, hoặc Shakespeare’s Stanzas từ Silent Hill 3 (ra mắt 6/8/2003 trên PC, PS2, PS3, Xbox 360). Thành thật mà nói, với tư cách là người đã giải cả hai, tôi thấy khó khăn hơn nhiều với Shakespeare’s Stanzas.
Nếu bạn chưa từng học môn Văn học Nâng cao (AP Literature) ở trường trung học, hoặc không quen thuộc với bất kỳ tác phẩm nào của Shakespeare, bạn sẽ gặp một quãng thời gian cực kỳ khó khăn.
Người viết đã học AP Lit, cộng với việc từng là thành viên câu lạc bộ kịch yêu thích nghiên cứu Shakespeare (một trong những bài đọc trong đám cưới của người viết sẽ là một đoạn trích từ Hamlet) – và vẫn vật lộn với câu đố này.
Bạn phải sắp xếp các cuốn sách trong Anthology theo đúng thứ tự để tìm ra mã cho bàn phím cửa. Và chưa hết, bạn còn được đưa thêm các câu đố khác để giải mã các tập Anthology thành mã số chính xác. Đó thực sự là một cơn đau đầu, và trớ trêu thay, nó lại là câu đố đầu tiên trong toàn bộ trò chơi.
Để tiết kiệm thời gian cho bạn: mã số là 8352. Ít nhất với câu đố đàn piano trong SH1, người chơi còn có thể lần theo logic.
2. The Water Temple
The Legend of Zelda: Ocarina of Time
Link facing Dark Link in the Water Temple in The Legend of Zelda: Ocarina Of Time
Không biết Nintendo đã nghĩ gì khi tạo ra Đền Nước (Water Temple) cho Ocarina of Time (ra mắt 21/11/1998 trên Nintendo 64, GameCube; thể loại Action, Adventure)? Đây chắc chắn là một trong những dungeon mang tính biểu tượng nhất của series – nhưng không phải vì lý do tốt đẹp nào cả.
Nếu những câu đố khác chỉ đơn giản là khó hiểu, thì Đền Nước lại hoàn toàn không thể tưởng tượng được.
Toàn bộ đền thờ xoay quanh việc bạn điều chỉnh mực nước để bơi (hoặc chìm xuống, nếu sử dụng Bốt Sắt – Iron Boots) đến tầng tiếp theo – và rồi lại điều chỉnh mực nước lần nữa. Tất cả chỉ để đưa bạn đến với trận đấu boss: Link’s Shadow (được cộng đồng fan gọi là Dark Link).
[ 
Open World Stealth Games Assassin
](/best-open-world-stealth-games/)
Nintendo 64 vốn là một hệ máy có nhiều hạn chế, và điều này bao gồm việc người chơi phải mở menu mỗi lần muốn thay đổi vật phẩm. Điều này biến ngôi đền thành một “Trình giả lập Menu” – đó là nếu bạn còn tìm ra được mình phải làm gì ban đầu.
Câu đố này đã được cải thiện trong phiên bản 3DS của game (bằng cách cho phép gán Iron Boots vào nút), nhưng cấu trúc phần còn lại của ngôi đền vẫn giữ nguyên, khiến người chơi rơi vào trạng thái bối rối như thời thơ ấu. Ít nhất thì lần này, họ không còn phải nhìn chằm chằm vào hành trang (Inventory) trong phần lớn thời gian trải nghiệm nữa.
1. The Black Monolith
Fez
Fez The Black Monolith
Khi người chơi nói về game Fez (ra mắt 13/4/2012 trên nhiều nền tảng; thể loại Puzzle, Platformer), họ ngay lập tức nhắc đến độ khó của nó, nơi người chơi phải gần như là thiên tài để “phá đảo”. Nói rằng nó thách thức là một sự nói giảm nói tránh về bản chất của trò chơi.
Câu đố khó nhất trong game, cho đến nay, là Khối hộp Đen (The Black Monolith). Nó nằm trong khu vực Natural Region, cụ thể là sau khi bạn hạ mực nước biển xuống. Để giải được câu đố này, người chơi phải nhấn các nút theo một thứ tự cụ thể, đồng thời chuyển đổi giữa góc nhìn thứ nhất và thứ ba để có cái nhìn toàn cảnh.
Thực ra, cách giải rất đơn giản, nhưng hoàn toàn không có cách nào để người chơi tự mình tìm ra. Sau khi đứng trên khối đơn lẻ, người chơi phải nhấn các nút theo thứ tự: Xuống, Xuống, L2, R2, R2, A, Lên – và nó sẽ giải phóng viên lập phương trái tim màu đỏ. Dễ dàng? Người chơi chỉ cần nhảy múa breakdance trên khối hộp đó, và kết quả có lẽ cũng tương tự.
Fez là một game indie giải đố đã “ngấm dần như rượu vang hảo hạng”, mang đến một thử thách mới mẻ mỗi khi người chơi khởi động game.
Thật ấn tượng khi thấy nó vẫn khó khăn như vậy, ngay cả sau ngần ấy thời gian, đến mức người chơi sẽ không bao giờ quên cảm giác chiến thắng khi cuối cùng đã tìm ra cách giải (hoặc tra cứu, chúng tôi không phán xét).
[ 
Red Dead Redemption Better than Grand Theft Auto
](/reasons-why-red-dead-redemption-is-better-than-gta/)
Kết luận:
Danh sách trên chỉ là một vài ví dụ tiêu biểu về những câu đố đã khiến không ít game thủ phải “đầu hàng” hoặc tìm đến sự trợ giúp từ cộng đồng và hướng dẫn trực tuyến. Chúng cho thấy ranh giới mong manh giữa thử thách hấp dẫn và sự ức chế tột cùng trong thiết kế game. Tuy nhiên, chính những khoảnh khắc vật lộn rồi cuối cùng tìm ra lời giải (dù là tự mày mò hay nhờ ‘phao cứu sinh’) lại để lại ấn tượng sâu sắc khó quên trong lòng người chơi.
Bạn đã từng “đổ mồ hôi sôi nước mắt” với câu đố nào trong danh sách này, hay có những câu đố “ác mộng” nào khác muốn chia sẻ? Hãy để lại ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới! Đừng quên theo dõi Motgame để cập nhật thêm nhiều bài viết thú vị về thế giới game nhé!
